Bạn là một tay chụp ảnh chuyên nghiệp hay là chỉ là dân phổ thông chụp theo sở thích. Nhưng không ai ai cũng xuất phát từ một niềm đam mê cháy bỏng nhiếp ảnh, thích được sống với đam mê cuồng nhiệt đó, tuy nhiên bạn luôn gặp khó khăn khi chụp ảnh trong môi trường thiếu ánh sáng cho dù bạn có sở hữu những chiếc máy ảnh "chất lừ". Vậy thì theo chân tôi trong bài này, tôi sẽ bật mí cách chụp ảnh trong điều kiện thiếu ánh sáng.
1. Điều chỉnh độ nhạy sáng (ISO)
Điều chỉnh độ nhạy ánh sáng hay còn gọi là thiết lập thông số ISO. Với thông số cao thì máy ảnh sẽ khuếch đại tín hiệu mà cảm biến nhận được khi tiếp xúc với ánh sáng dẫn đến một tốc độ màn trập nhanh hơn giúp hạn chế tình trạng mờ ảnh do rung máy hoặc do chủ thể ảnh chụp di chuyển.
Lúc mới khởi động máy ảnh thì ISO là 100, bạn có thể nâng độ nhạy sáng theo cấp số nhân lên thành ISO 200, rồi ISO 400, ISO 800, ISO 1600 tới ISO 3200 và cao hơn nữa. Thông số này sẽ tăng lên gấp đôi mỗi lần bạn nâng gấp đôi độ nhạy sáng.
Nhưng khi bạn nâng thông số đó lên sẽ dẫn đến gia tăng tiếng ồn khi chụp, và có những hạt hoặc chấm đen trên ảnh chụp. Mặc dù một số mẫu máy ảnh có cung cấp tính năng Noise Reduction giúp hạn chế tiếng ồn nhưng đồng thời có thể làm mất đi một số chi tiết đẹp của bức ảnh chụp. Do đó, bạn nên thiết lập cho máy một thông số ISO phù hợp nhất để đảm bảo sự cân bằng giữa độ nhạy sáng và tiếng ồn màn trập khi chụp.
2. Giữ máy ảnh cố định
Trong điều kiện thiếu ánh sáng vậy mà máy ảnh của bạn bị rung lắc thì sẽ làm chậm tốc độ chụp, dẫn đến hình ảnh sẽ bị mờ và chất lượng không đảm bảo. Và vì thế chân máy sẽ là giải pháp hữu hiệu ngay để giũ nó cố định, sau đó sử dụng chế độ hẹn giờ để kích hoạt màn trập tự động. Bằng cách này, người dùng sẽ không phải dùng tay để nhấn nút nhả màn trập khi chụp, đồng nghĩa với việc hiện tượng rung máy sẽ không xảy ra. Tuy nhiên, không phải hoàn cảnh nào thì chân máy ảnh cũng phát huy tác dụng, ví dụ như bạn gặp đất nền gồ ghề, hay chụp vùng núi hiểm trở, không gian hẹp ngang. Thì giải pháp là bạn có thể nghĩ đến cây gậy tự sướng monopod, hoặc đặt máy ảnh dựa vào tường hay 1 điểm tựa nào đấy. Đặc biệt đối với máy ảnh với tốc độ chụp 10 khung hình/giây thì nên hơn nữa việc giữ máy ảnh cố định để không ảnh hưởng đến chất lượng ảnh.
3. Mở rộng khẩu độ
Để kiểm soát hoạt động của cửa điều sáng trên cửa kính len thì bạn có thể thiết lập khẩu độ cho máy ảnh. Đây là cách chụp ảnh trong điều kiện thiếu ánh sáng thì bạn nên mở rộng khẩu độ về mức tối đa mà ống kính cho phép. Khẩu độ được đo bằng “f-stop”. Kích thước khẩu độ càng lớn thì chỉ số “f-stop” càng nhỏ.
Trong trường hợp chụp ảnh với chế độ ưu tiên màn trập thì nên thiết lập độ mở của khẩu độ ở chế độ tự động. Nếu không thì cần phải điều chỉnh khẩu độ một cách thủ công. Tuy nhiên, bạn có thể tiến hành mở rộng khẩu độ đối với các máy ảnh chuyên dụng nhưng hầu như không thể thực hiện được việc này trên các máy ảnh smartphone hiện có trên thị trường. Để đảm bảo cho ảnh chụp được phân vùng sáng tối rõ ràng, hình ảnh sắc nét thì khẩu độ nên được mở ở mức vừa phải. Nếu bạn muốn chụp ảnh trong điều kiện thiếu sáng với một máy ảnh DSLR hoặc máy ảnh không gương lật thì hãy sử dụng ống kính lens có khẩu độ rộng.
4. Chụp ảnh ở định dạng RAW rồi tiến hành xử lý hình ảnh trên máy tính
Giúp định dạng file ảnh với các dữ liệu được tiếp nhận từ cảm biến của máy ảnh đó là RAW. Đây là một cách chụp ảnh trong điều kiện thiếu ánh sáng. Một khi đã thiết lập định dạng ảnh như này thì nên sử dụng chương trình như Topaz DeNoise và DxO Optics Pro để xử lý dữ liệu hình ảnh trên máy tính để hình ảnh được chất lượng như mong muốn.
Tuy nhiên, định dạng hình ảnh rất lớn gấp 4 lần so với kích thước ban đầu. Vậy nên chỉ phù hợp khi bộ nhớ lớn và ít nhất là 32GB. Và đồng thời việc chỉnh ảnh trên máy ảnh rất là phức tạp và mất nhiều thời gian của bạn. Vậy nên cần cân nhắc khi thiết lập theo cách này
5. Kiểm soát tốc độ màn trập
Đây là yếu tố có ảnh hưởng đến khoảng thời gian mà cảm biến hình ảnh tiếp xúc với ánh sáng, từ đó quyết định nhiều tới chất lượng chụp ảnh trong điều kiện ánh sáng yếu.
Và kiểm soát tốc độ màn trập là cách chụp ảnh trong điều kiện thiếu ánh sáng mà chúng ta không thể bỏ qua. Vì khi thời gian mở màn trập càng lâu thì càng nhiều ánh sáng có thể lọt vào cảm biến, điều này đồng nghĩa với việc bức ảnh được chụp sẽ trông đẹp hơn. Hiện tượng mờ ảnh trong trường hợp chụp chủ thể chuyển động cũng một phần nào là do thời gian mở màn trập lâu.
Điều nên làm là điều chỉnh tốc độ màn trập của máy ảnh nhanh hơn mức 1/30 giây nếu không thì chỉ cần một cú rung tay nhẹ cũng có thể làm cho bức ảnh trở nên mờ đi. Càng nhanh càng tốt nếu muốn được hình ảnh rõ nét về một vật thể nào đó đang chuyển động.
1. Điều chỉnh độ nhạy sáng (ISO)
Điều chỉnh độ nhạy ánh sáng hay còn gọi là thiết lập thông số ISO. Với thông số cao thì máy ảnh sẽ khuếch đại tín hiệu mà cảm biến nhận được khi tiếp xúc với ánh sáng dẫn đến một tốc độ màn trập nhanh hơn giúp hạn chế tình trạng mờ ảnh do rung máy hoặc do chủ thể ảnh chụp di chuyển.
Lúc mới khởi động máy ảnh thì ISO là 100, bạn có thể nâng độ nhạy sáng theo cấp số nhân lên thành ISO 200, rồi ISO 400, ISO 800, ISO 1600 tới ISO 3200 và cao hơn nữa. Thông số này sẽ tăng lên gấp đôi mỗi lần bạn nâng gấp đôi độ nhạy sáng.
Nhưng khi bạn nâng thông số đó lên sẽ dẫn đến gia tăng tiếng ồn khi chụp, và có những hạt hoặc chấm đen trên ảnh chụp. Mặc dù một số mẫu máy ảnh có cung cấp tính năng Noise Reduction giúp hạn chế tiếng ồn nhưng đồng thời có thể làm mất đi một số chi tiết đẹp của bức ảnh chụp. Do đó, bạn nên thiết lập cho máy một thông số ISO phù hợp nhất để đảm bảo sự cân bằng giữa độ nhạy sáng và tiếng ồn màn trập khi chụp.
2. Giữ máy ảnh cố định
Trong điều kiện thiếu ánh sáng vậy mà máy ảnh của bạn bị rung lắc thì sẽ làm chậm tốc độ chụp, dẫn đến hình ảnh sẽ bị mờ và chất lượng không đảm bảo. Và vì thế chân máy sẽ là giải pháp hữu hiệu ngay để giũ nó cố định, sau đó sử dụng chế độ hẹn giờ để kích hoạt màn trập tự động. Bằng cách này, người dùng sẽ không phải dùng tay để nhấn nút nhả màn trập khi chụp, đồng nghĩa với việc hiện tượng rung máy sẽ không xảy ra. Tuy nhiên, không phải hoàn cảnh nào thì chân máy ảnh cũng phát huy tác dụng, ví dụ như bạn gặp đất nền gồ ghề, hay chụp vùng núi hiểm trở, không gian hẹp ngang. Thì giải pháp là bạn có thể nghĩ đến cây gậy tự sướng monopod, hoặc đặt máy ảnh dựa vào tường hay 1 điểm tựa nào đấy. Đặc biệt đối với máy ảnh với tốc độ chụp 10 khung hình/giây thì nên hơn nữa việc giữ máy ảnh cố định để không ảnh hưởng đến chất lượng ảnh.
3. Mở rộng khẩu độ
Để kiểm soát hoạt động của cửa điều sáng trên cửa kính len thì bạn có thể thiết lập khẩu độ cho máy ảnh. Đây là cách chụp ảnh trong điều kiện thiếu ánh sáng thì bạn nên mở rộng khẩu độ về mức tối đa mà ống kính cho phép. Khẩu độ được đo bằng “f-stop”. Kích thước khẩu độ càng lớn thì chỉ số “f-stop” càng nhỏ.
Trong trường hợp chụp ảnh với chế độ ưu tiên màn trập thì nên thiết lập độ mở của khẩu độ ở chế độ tự động. Nếu không thì cần phải điều chỉnh khẩu độ một cách thủ công. Tuy nhiên, bạn có thể tiến hành mở rộng khẩu độ đối với các máy ảnh chuyên dụng nhưng hầu như không thể thực hiện được việc này trên các máy ảnh smartphone hiện có trên thị trường. Để đảm bảo cho ảnh chụp được phân vùng sáng tối rõ ràng, hình ảnh sắc nét thì khẩu độ nên được mở ở mức vừa phải. Nếu bạn muốn chụp ảnh trong điều kiện thiếu sáng với một máy ảnh DSLR hoặc máy ảnh không gương lật thì hãy sử dụng ống kính lens có khẩu độ rộng.
4. Chụp ảnh ở định dạng RAW rồi tiến hành xử lý hình ảnh trên máy tính
Giúp định dạng file ảnh với các dữ liệu được tiếp nhận từ cảm biến của máy ảnh đó là RAW. Đây là một cách chụp ảnh trong điều kiện thiếu ánh sáng. Một khi đã thiết lập định dạng ảnh như này thì nên sử dụng chương trình như Topaz DeNoise và DxO Optics Pro để xử lý dữ liệu hình ảnh trên máy tính để hình ảnh được chất lượng như mong muốn.
Tuy nhiên, định dạng hình ảnh rất lớn gấp 4 lần so với kích thước ban đầu. Vậy nên chỉ phù hợp khi bộ nhớ lớn và ít nhất là 32GB. Và đồng thời việc chỉnh ảnh trên máy ảnh rất là phức tạp và mất nhiều thời gian của bạn. Vậy nên cần cân nhắc khi thiết lập theo cách này
5. Kiểm soát tốc độ màn trập
Đây là yếu tố có ảnh hưởng đến khoảng thời gian mà cảm biến hình ảnh tiếp xúc với ánh sáng, từ đó quyết định nhiều tới chất lượng chụp ảnh trong điều kiện ánh sáng yếu.
Và kiểm soát tốc độ màn trập là cách chụp ảnh trong điều kiện thiếu ánh sáng mà chúng ta không thể bỏ qua. Vì khi thời gian mở màn trập càng lâu thì càng nhiều ánh sáng có thể lọt vào cảm biến, điều này đồng nghĩa với việc bức ảnh được chụp sẽ trông đẹp hơn. Hiện tượng mờ ảnh trong trường hợp chụp chủ thể chuyển động cũng một phần nào là do thời gian mở màn trập lâu.
Điều nên làm là điều chỉnh tốc độ màn trập của máy ảnh nhanh hơn mức 1/30 giây nếu không thì chỉ cần một cú rung tay nhẹ cũng có thể làm cho bức ảnh trở nên mờ đi. Càng nhanh càng tốt nếu muốn được hình ảnh rõ nét về một vật thể nào đó đang chuyển động.